η διαχρονική αξία της Φυσικής Αγωγής

Σκληρή πραγματικότητα του νέου σχολείου και η διαχρονική αξία της Φυσικής Αγωγής, Τσάμη Βασίλειου

06/01/2011 - 13:15

 H παχυσαρκία στις   μικρές ηλικίες και η απομάκρυνση των παιδιών από το φυσικό περιβάλλον, κυρίως εξαιτίας των αλλαγών στη δομή της  κοινωνίας  και της  διαμόρφωσης των σχολικών προγραμμάτων χωρίς να λαμβάνονται   υπόψη οι ανάγκες και τα  ενδιαφέροντα  των παιδιών αποτελούν σοβαρά προβλήματα  που  αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και  σωστά στο μέλλον  θα διαδραματίσουν   μείζονα  ρόλο  στη διαμόρφωση της  σωματικής και ψυχοκοινωνικής  υγείας  του πληθυσμού.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, 4 στα 10 παιδιά  κάτω των δέκα ετών είναι  παχύσαρκα. Επιπλέον,   στον ενήλικο πληθυσμό  το 67% των ανδρών και το 48% των γυναικών έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό.

Στην  διαμόρφωση της δυσάρεστης κατάστασης την οποία αυτή τη στιγμή βιώνει σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας,  παιδιά και ενήλικες,  συνέβαλαν αποφασιστικά: Α.   Oι αλλαγές στον τρόπο ζωής, έπαψε σήμερα να έχει  θέση στη ζωή του ανθρώπου η άμεση επαφή με το φυσικό περιβάλλον που για αιώνες  ήταν η αφετηρία  κάθε ανθρώπινης δράσης. B.  Η έλλειψη άσκησης, δεν δίνονται ευκαιρίες στους μαθητές  για αυτοέκφραση, πρωτοβουλία, συνεργασία, αντιληπτικότητα, επίλυση προβλημάτων, δημιουργικότητα και κριτική σκέψη,  στοιχεία απαραίτητα για τη διαμόρφωση του «ελεύθερου και υπεύθυνου πολίτη» Γ.  Η  κακή διατροφή,   ως αποτέλεσμα της επιδείνωσης του οικονομικού περιβάλλοντος. Από τα παραπάνω είναι προφανές ότι το σχολικό και το οικονομικοκοινωνικό  πλαίσιο μέσω της  δόμησης του ατομικού χαρακτήρα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό  την πορεία και την εξέλιξη του φαινομένου της παχυσαρκίας και όχι μόνο.

Δεδομένου του προβλήματος  θα  έπρεπε να έχει φροντίσει η πολιτεία να δημιουργηθούν  όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για   να υπάρχει  ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πρόληψη, από τη στιγμή μάλιστα που όλες οι  παιδαγωγικές θεωρίες και έρευνες έχουν καταδείξει ότι οι ανάγκες των μαθητών μπορούν να καλυφθούν στο σχολείο μέσω της εκπαίδευσης και της άσκησης.

Αντί όμως για πολιτική πρόληψης βλέπουμε συνεχόμενη υποβάθμιση της σχολικής φυσικής αγωγής και  ΄΄μάντρωμα΄΄  των μαθητών σε τµήµατα καταναγκαστικού ολοήµερου σχολικού  προγράµµατος με εξαντλητικό ωράριο, πάνω στο ίδιο θρανίο και  μπροστά στην σχολική  τηλεόραση.

 Έτσι τα παιδιά, αν και σε αυτές τις ηλικίες είναι δραστήρια και τους αρέσει ιδιαίτερα η κίνηση,   είναι υποχρεωμένα να βρίσκονται  αρκετές ώρες στις αίθουσες των σχολείων  χωρίς συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες  ή κάποια επίσκεψη για παιχνίδι  και  βιωματική επαφή με το φυσικό κόσμο  για  την κατανόηση  της διαρκώς μεταβαλλόμενης φυσικής και κοινωνικής πραγματικότητας μέσα από  ομαδικό πνεύμα συνεργασίας των μαθητών όλης της τάξης σε φυσικό περιβάλλον.

 Με άλλα λόγια, το «νέο σχολείο»  δεν συμβάλει στην συνολική εξέταση του φυσικού και κοινωνικού κόσμου και δεν  κινείται στα πλαίσια που ορίζει ο ευρύτερος σκοπός της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ο ευρύτερος σκοπός, όπως αναφέρεται γενικότερα στο  σύνταγμα: άρθρο 16, παρ. 2 ΄΄σκοπός της παιδείας είναι η   ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων΄΄  και ειδικότερα  στο  νόμο 1566/85:  ΄΄το σχολείο συμβάλει στην ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών, ώστε ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή, να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά΄΄

Συνεπώς, με βάση τα προαναφερόμενα, οι  άξονες στους οποίους  οικοδομείται η γνώση και η μάθηση δεν προωθεί την ανάπτυξη των παιδιών   σε όλους τους παραπάνω τομείς, με σκοπό, το κτίσιμο και τη βελτίωση δεξιοτήτων, πολλές από τις οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ποικιλοτρόπως στη διάρκεια της ζωής για τη βελτίωση  γνωστικών, αντιληπτικών, συναισθηματικών και  κοινωνικών παραμέτρων.  

  Στην αναζήτηση εργαλείων για την ενίσχυση της υγείας του μαθητή/τριας  και την απόκτηση θετικών στάσεων για την μετά το σχολείο φυσική ενασχόληση ("δια βίου άσκηση") η Φυσική Αγωγή αποτελεί μια μοναδική πρόταση. Ο συνδυασμός Φυσικής Αγωγής και επαφής με το περιβάλλον μέσα από το μάθημα της φυσικής αγωγής με “έξυπνες” συνδυαστικές δράσεις θα προσφέρει όλα όσα χρειάζεται ο μαθητής για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των  δεξιοτήτων που απαιτούνται για μια σύγχρονη απάντηση στις σημερινές εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανάγκες,   για μια λειτουργική και «έξυπνη» κοινωνία.

Τσάμης Βασίλειος

Εκπαιδευτικός

Καθηγητής Φυσικής Αγ.